Zakład Historii Sztuki Pradziejowej
Rejestrowanie i badanie sztuki dawnych ludów nie znających lub nie używających pisma stało się w ostatnich latach najszybciej rozwijającą się gałęzią archeologii w skali globalnej. Dotyczy to jednak w małym stopniu Polski. Nowopowstały Zakład Historii Sztuki Pradziejowej w Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora jest jedynym w Polsce dydaktycznym i badawczym ośrodkiem analiz i studiów, związanych ze sztuką najdawniejszych czasów.
Sztuka pradziejowa, chociaż w najogólniejszym sensie była genetyczną poprzedniczką sztuki dzisiejszej, rodziła się w odmiennych warunkach społecznych i innym celom też służyła. Narodziła się z potrzeby formowania i przekazywania myśli abstrakcyjnej, na fali tego samego procesu, który powołał i rozwijał mowę artykułowaną. Wynikała więc z elementarnej potrzeby istot bytujących społecznie: z konieczności porozumiewania się i przekazywania informacji wyższego rzędu. To jest takich, za którymi kryły się pojęcia symboliczne, obce wszystkim innym – poza człowiekiem – gatunkom świata żywego.
Sztuki plastyczne odznaczają się tym, że służą trwałemu zakodowaniu pewnych wartości pojęciowych, mogą być przekazywane w czasie i przestrzeni oraz łatwo pokonują bariery językowe. Zawarte w nich treści mają niemałe znaczenie w przekazywaniu treści społecznych, wychowaniu młodego pokolenia, a także w utrwalaniu form wierzeń religijnych i obyczaju. Stają się często powszechnie rozumianymi symbolami o głębszym znaczeniu treściowym, niż sugeruje ich – często niewyszukana forma.
Programy badawcze.
- Kreatywne elementy sztuki szamanów.
- Od obrazu do symbolu, od symbolu do hieroglifu, od hieroglifu do pisma.
- Realizm, naturalizm i abstrakcja sztuki pierwotnej.
- Czy homo sapiens neandertalensis tworzył pierwociny sztuki?
- Symbol labiryntu i jego transkontynentalny zasięg.
- Sztuka dawnych Celtów.
